Które Star Warsy kupić? Ale z tych nowych.

Cześć!

Marketing Star Wars kręci się na całego. Ja, przyznam szczerze, Przebudzenia Mocy jeszcze nie widziałem.

Ale co tam – Wojen Klonów (tzn. kinówki, bo ten animowany serial to zaliczyłem - nawet spoko) też nie widziałem. I żyję. 

Ale okej, mamy starą trylogię Star War, nową trylogię, i najnowszą – jak na razie to unilogia, ale sami wiecie jakie są plany. No i jest jeszcze trylogia czwarta, erpegowa – to podstawki do nowych Star Wars RPG ze stajni FFG. I każdy z tych podręczników doczekał się niejednej obszernej recenzji – dlatego też nie ma sensu, bym jakoś szczegółowo rozwodził się nad każdym z nich. Ja chciałbym skupić się na jednej, bardzo konkretnej sprawie – na ile te podręczniki się pokrywają. Na ile jest sens kupować wszystkie trzy. Jeśli już coś odpuszczać – to co konkretnie?

A coś odpuszczać?

Zacznijmy od tego – w pojedynkę każda z tych gier jest świetna. Jeżeli wiesz, że chcesz zająć się Star Wars tylko z jednej perspektywy, to wybierasz jedną grę, najbliższą Twoim oczekiwaniom i jesteś zadowolony. Raczej. W każdym razie ludzie w sieci chwalą. Ja również chwalę.

Schody zaczynają się w momencie w którym kupujesz kolejna grę z serii i odkrywasz, że zapłaciłeś w dużej mierze drugi raz za to samo. Jeżeli śpisz na kasie, to nie ma problemu (tylko bilon kłuje, i generalnie może wchodzić… no sami wiecie gdzie). Jeżeli nie śpisz (bo np. zamiast zarabiać ciężkie siano, grałeś w RPG i wyobrażałeś sobie, jak wynosisz ciężkie siano z lochów), to możesz poczuć, że wywaliłeś kasę w błoto.

Ale FFG umożliwia, ba wręcz poleca, łączenie podręczników. Z ich punktu widzenia ma to jak najwięcej sensu. A z naszego?

A to zależy. Już tłumaczę.

Mamy trzy, nadzwyczaj eleganckie, gry.

Edge of the Empire – podręcznik ten skupia się na „niespokojnych duchach” uniwersum Star Wars. Dostajemy szerokie możliwości kreowania bohaterów – są tu i typowe cwaniaczki półświatka, i podróżnicy, kupcy, koloniści, piloci, technicy, łowcy nagród, wędrowni naukowcy, złodzieje, zwykłe obimordy. Długo by wymieniać. Jeśli chcesz zagrać postacią posługującą się mocą (chociaż nieszkoloną i działającą dość instynktownie), to też jest możliwe.

To chyba najszersze spektrum postaci spośród tych trzech podstawek. Z dodatkami jest ponoć ogólnie bombowo, ale nie wszystko widziałem, nie wszystko czytałem, skupiam się na samych podstawkach.

Przez to, że rozstrzał możliwości jest spory, to i tematyka gry jest dość obszerna. Jest tu miejsce i na przestępczość i na zwykłe szwędanie się po Galaktyce, handel, eksplorację nowych światów, uczestniczenie w konfliktach zbrojnych, praca dla którejś z wielkich sił Galaktyki, prucie z karabinka laserowego do Tie Fighterów – awanturnictwo niejedno ma imię.

Każda z gier omawianego dziś cyklu ma jakiś specjalny mechanizm dotyczący sytuacji bohaterów. Mały drobiażdżek, który ma sprawić, że postać jest nie tylko mocniej osadzona w świecie fikcji, ale i że mocniej wiąże się z tematyką tej konkretnej gry. W tym przypadku mówimy o obligacji. Czyli o tym, że bohater EotE ma jakieś długi do spłacenia/sprawę do doprowadzenia do końca/siedzi komuś w kieszeni/ma kogoś na karku. Dokładnie jak filmowy Han Solo, który był winny Jabbie górę kredytów, co w końcu skończyło się Bobba Fettem i zamrożeniem w karbonicie. Obligacja staje się tym batem, który gna postać w dalszą drogę i skłania do pakowania się w kolejne przygody. Mała rzecz, a cieszy.

Age of Rebellion – jego, że tak powiem, jądrem jest walka Rebelii ze złowrogim i mrocznym Imperium.

Chociaż, tak naprawdę, są różne metody prowadzenia tejże. Można być lisem, można być lwem – jak uczy Machiavelli. Tutaj tak właśnie jest – rozstrzał ról jest duży – można być dyplomatą, szpiegiem, asem którejś z machin bojowych, technikiem, dowódcą, snajperem, komandosem… ba, nawet rekrutem (bez śmiechów, to całkiem niezłe drzewko, choć przeznaczone raczej do łączenia z innymi specjalizacjami). A zatem można bawić się tym konfliktem na wielu płaszczyznach – czyli bardzo fajnie. Co prawda filmowi rebelianci to straszne łamagi – hej, są jedyną grupą dostającą regularne lanie od szturmowców (no ok., jeszcze ciotka Beru i wujek Lars), a jeśli już akurat wygrywają to albo dlatego, że jakiś pętak strzałem jeden na milion rozwala wielką stację planetarną, albo ktoś wbije się myśliwcem w mostek pięknego niszczyciela, albo pomogą im Ewoki. Pamiętajmy jednak, że nasi bohaterowie to jednostki ponadprzeciętne i z pewnością nie dadzą się tak lać.

Podobnie jak w pozostałych grach serii, tak i tu istnieje milusi mechanizm specjalny, mający bardziej powiązać bohaterów z tematem gry. To obowiązek/służba/powinność – czyli duty w oryginale. Chodzi o to, że każdy z bohaterów służy Rebelii w inny sposób – ktoś magią, ktoś mieczem, a ktoś rekrutując innych bojowników za sprawę. Duty określa zaś, jak dobrze drużyna wywiązuje się z tych obowiązków – i jeśli zbiorcze duty drużyny przekroczy setkę, to przyjmujemy, że wysiłki naszej ekipy jakoś pomogły Dobrej Walce – na bohaterów sypią się zaszczyty, awanse, lepszy sprzęt, sława i uznanie. Samo zaś duty jest resetowane, by mogło sobie znowu rosnąć i znów w przyszłości zaowocować kolejnym deszczem nagród.

Fajny bajer, ale nie tak nośny fabularnie jak obligacja, czy moralność z pozostałych gier - bo nie nakręca akcji. Trzeba jednak przyznać, że w AoR taki mechanizm nie jest aż tak potrzebny – bohaterowie tej gry raczej nie mają problemów z motywacją – sama tematyka zakłada, że bohaterowie chcą kopać się z Imperium.

Force and Destiny – najnowsza z gier i chyba najbardziej oczekiwana. Tutaj mieliśmy grać Jedi – a wszyscy kochają i chcą grac Jedi. Dlatego FFG, jak zwykle, najbardziej oczekiwany podręcznik puściło na końcu. Co ma wiele sensu z marketingowego punktu widzenia (W WH40k RPG też przetrzymali Kosmicznych Marines) – bo jest ryzyko, że w przeciwnym razie fani kupiliby ten najbardziej wyczekiwany podręcznik, a pozostałe olali.

Ale ci, którzy chcieli grać Jedi, poczuli się ponoć lekuchno wyrypani. W Force and Destiny gra się raczej Jedi wannabe. Początkującymi bohaterami, którzy może i mają moc, ale do poziomu rycerza, czy chociaż padawana, wiele im jeszcze brakuje. Mi to jakoś specjalnie nie przeszkadza, bo wierzę w święty balans gry, ale ludzie narzekali. Pisali też, że to dziwny pomysł – gra o Jedi dziejąca się w czasach, gdy nie ma Jedi.

Dostajemy osiem ras i tradycyjnie niemałą porcję archetypów. Fajne jest to, że taki niedoszły Jedi niejedno ma imię – może być rozjemcą, naukowcem, doradcą, negocjatorem, dowódcą, pilotem i (rzecz jasna) mordercą z mieczem świetlnym (co ciekawe – 2/3 drzewek nijak się nie odnosi się do mieczy świetlnych – może dlatego, że miecz świetlny to trzeba zdobyć/zrobić w czasie kampanii). Podoba mi się to, naprawdę szerokie, spektrum możliwości. To fajnie pokazuje, jakim autorytetem ciszyli się Jedi, że to nie tylko kolesie kładący pokotem nieprzyjaciół. W końcu Republika wysyłała ich np. by negocjować pokój na Naboo, czy dowodzić wielkimi flotami, a nie osobiście, ręcznie i analogowo bić te przebrzydłe B1 (rozkaz-rozkaz). Klasa.

No i mamy mechanizm specjalny – w EotE były to obligacje, a AoR obowiązek. A tu? Rzecz jasna to, co jest istotą opowieści o adeptach Mocy – czyli konflikt między jasną, a ciemną stroną tejże. A zatem mamy moralność, określamy mocną stronę bohatera (np. uczciwość), określamy jego słabość (np. porywczość) i w czasie gry będziemy się starali nie ześlizgnąć w objęcia ciemnej strony mocy. Fajnie – to nie jest jakiś wywalający grę element (bo nie ma innych niż fabularne mechanizmów zmuszania postaci do postępowania źle – i słusznie), ale miły smaczek. Fajnie można na nim oprzeć pisanie scenariuszy – cokolwiek nie chcesz zrobić – zawsze jest droga na skróty. Nie chcesz rozwiązywać śledztwa? Wpadasz do podejrzanego i wyduszasz zeznania ogniem i mieczem – szybciej i łatwiej. Ale to zawsze krok w objęcia ciemnej strony…

Okej, to których gier potrzebuję?

Odpowiem trochę naokoło.

Spójrzmy sobie na kluczowych bohaterów jedynej słusznej trylogii Star Wars. Kto z nich jest przypisany jest do jakiej gry? Han Solo i Czuły, to, rzecz jasna, bohaterowie Edge of the Empire. Podobnie zresztą Lando Carlissian, czy Bobba Fett, czy najważniejsza postać sagi -  koleś który dał sobie obciąć rękę w kantynie Mos Eisley. Dla odmiany Obi – Wan (stary Oby Jeden), czy Yoda to bohaterowie Force and Destiny (chociaż nad podziw bogaci w punkty doświadczenia). Z Łukaszem Niebochodem sprawa jest mniej oczywista – niby jest na okładce Age of Rebellion, ale, moim zdaniem, to też bohater Force and Destiny. Zostaje nam Księżniczka Fleja – którą przypisać należy AoR, ale…

… no właśnie jest jedno ale. Co mogę powiedzieć – mamy trzy gry. Jedna jest strasznie uniwersalna – to Edge of the Empire. Dwie pozostałe są znacznie bardziej sprofilowane. Co z tego wynika? Ano to, że 90% tego, co oferuje nam Age of Rebellion zawiera się w Edge of the Empire. Nie chodzi mi o zawartość podręcznika – bynajmniej (chociaż dużo się powtarza). Mam na myśli tematykę gry – poprowadzenie historii o walce z Imperium na podstawie EotE jest wręcz naturalne. I tak w końcu się z tym Imperium zderzysz. Archetypy postaci z EotE będą świetnie pasować do działań rebelianckich. Co zresztą jest bardzo filmowe – bo w końcu i Han Solo i Lando i Czuły zostali przecież bohaterami buntowników. AoR nie zawiera takich rozwiązać, które sprawiają, że staje się niezbędne do prowadzenia tej wojny. EotE + wiedza z filmów wystarczą i nawet nie czuć, że to proteza.

Wróćmy do księżniczki Lei z jej warkoczami jak obwarzanki – niby to postać z Age of Rebellion, ale gdyby rozpisać ją jako politico z EotE, to też byłoby pięknie.

Pojedźmy drugim przykładem – jest sobie kreskówka Star Wars Rebelianci. Ja tam ją lubię – co mi tam, może nie całkiem dorosłem, zresztą granie w RPG też nie jest zjawiskiem utożsamianym z siwymi włosami, prawda? Kreskówka jest o grupie bohaterów o różnych specjalizacjach, którzy to bohaterowie w swoim statku kosmicznym rozbijają się po galaktyce walcząc z Imperium. Age of Rebellion jak w dzioba strzelił. Ale spójrzmy na protagonistów – Zeb to Maruder/Bodyguard z EotE, Hera to Pilot – również EotE, Ezra to Złodziej + Force Exile, Sabine to… cholera wie. Moim zdaniem Bounty Hunter, ale dodatkowo Saper z Dangerous Covenants – dalej EotE. Kanan to dla odmiany bohater z Force and Destiny – mocny padawan, albo słaby Jedi (jakieś 150 PD).

AoR daje trochę dodatkowych bajerów, ale 170 złotych za statsy X-winga, niszczyciela Imperium i kilku rodzajów szturmowców to sporo. Gdyby się pokusili o jakieś reguły większych ruchawek, albo lepsze zasady dowodzenia oddziałem to bym nie narzekał. Albo przynajmniej narzekał mniej.

Jest jeszcze Force and Destiny. Tu jest o tyle lepiej, że temat tej gry nie zawiera się w EotE. I jeśli chcesz zrobić kampanię całkowicie dotyczącą postaci wrażliwych na moc i eksplorować to bardziej mistyczne oblicze Star Wars, to FaD będzie Ci po prostu potrzebne. Ale zastrzegam – ma to sens wtedy gdy cała lub prawie cała ekipa bawią się w Jedi. W przypadku gdybyś po prostu chciał wprowadzić pojedynczego bohatera, który z czasem odkrywa w sobie moc, to EotE i tą kwestię reguluje. AoR zresztą też.

Reasumując.

Zakładam, że chcesz się bawić w Star Wars i myślisz w które podstawki warto zainwestować – w tej sytuacji, przede wszystkim, polecam Ci Edge of the Empire. Daje największe możliwości, najszersze spektrum postaci oraz możliwych przygód. Uważam go za najwspanialszy z trzech podręczników podstawowych oraz za najcięższy do wyeksploatowania. Do tego dochodzą fajne dodatki (te które widziałem – bo te opisujące świat pozwoliłem sobie olać – jak Suns of Fortune, czy Lords of Nal Hutta – chociaż ogólnie lubię podręczniki opisujące świat, to akurat w przypadku Star Wars są mi one zbędne) – z wiadrem nowych ras, specjalizacji i tym podobnych. I przygody – też są fajne. To znaczy - tej ostatniej nie widziałem, ale wcześniejsze są klawe.

Jeśli EotE to dla Ciebie za mało i chciałbyś uderzyć w nieco inne rejony, to jako drugi polecam Force and Destiny. Głównie dlatego, że nie powiela on możliwości z EotE, tylko dodaje nowe. Tak naprawdę, jeśli chcesz eksploatować patenty powiązane np. z KOTORami, to podręcznik ten będzie świetny. Co mam na myśli pisząc o KOTORach? W tych grach strasznie przeplatały się elementy cwaniackie (jak z EotE) z mistycznymi. Wiecie – dawne ruiny, mistrzowie, wizje, cholerni Sithowie, balans mocy, zapomniana wiedza, medytacje, poszukiwanie odpowiedzi na temat własnej tożsamości, przepowiednie, pokusa ciemnej strony – same fajne bajery. No i nawalanie mieczem świetlnym (nie żebym nie lubił). Dla mnie Force and Destiny to może nie jest pozycja obowiązkowa, ale też wydanego siana bym nie żałował.

Za to Age of Rebellion raczej bym sobie podarował. To nie jest jakaś wybitna gra. Wróć. źle piszę – jakbym miał tylko AoR, to bym wychwalał pod niebiosa, bo ma w sobie wszystko to, co sprawia, że Star Wars RPG w wydaniu FFG są świetne. I jeśli interesuje Cię tylko konflikt Imperium i Rebelii, a całą resztę sobie olewasz, to AoR nie rozczaruje Cię. Bo jest fajne. Ale za bardzo zawiera się w EotE. I właśnie to sprawia, że ten podręcznik odpuściłbym.

Inna sprawa, że FFG mogłoby puknąć się w łeb i wydać jakieś kompendium, bo zaiwanianie na sesję z trzema wielkimi  podstawkami (hej, to cegły po 450 stron), wiadrem dodatków, worem kości i tym podobnymi jest, co najmniej, niewygodne. Chociaż tyle, że pozwolili na kserowanie stron z drzewkami rozwoju.